Wanneer je ervoor kiest om te gaan beleggen dan ga je allemaal verschillende vaktermen tegenkomen waarvan je nauwelijks begrijpt wat de betekenissen ervan zijn. ‘Ponzi scheme’ is een term die te vergelijken is. Wij hebben in dit artikel helder en duidelijk omschreven wat in de beleggingswereld bedoeld wordt met de term ‘Ponzi scheme’.
Wat betekent een Ponzi scheme?
Het woord ‘Ponzi’ klinkt dan wel leuk, maar de betekenis echter is een stuk minder leuk. In de beleggingswereld wordt er gesproken van een ‘Ponzi Scheme’ bij een frauduleuze opzet. De oude investeerders ontvangen bij deze frauduleuze opzet geld van nieuwe investeerders. Zolang er nieuwe investeerder binnen worden gehaald slaagt dit systeem. Er worden vaak rendementen beloofd die erg hoog zijn, de praatjes, die vaak te mooi zijn om waar te zijn, wordt net zolang aangepast en feilloos gemaakt totdat de nieuwe investeerders besluiten om aan boord te gaan met de deal. Als de nieuwe investeerders zijn ingestapt wordt vervolgens alles in werking gezet zodat de herkomst van het rendement niet te zien of te achterhalen is.
Ponzi fraude
Een ‘Ponzi Scheme’ kan, zoals veel oplichtingspraktijken niet tot in de eeuwigheid overeind blijven. Als dit gebeurt stort de ‘Ponzi Scheme’ in. Vaak stoppen de autoriteiten het ‘Ponzi Scheme’ al voordat deze totaal kan inklappen. Als dit gebeurt heet dat Ponzi fraude.
Hoe herken je Ponzi fraude?
Als je als belegger wilt voorkomen dat er een ‘Ponzi Scheme’ op je wordt gezet, is het belangrijk om op de kenmerken te letten die hieronder volgen. Of er nu wel of geen sprake is van een Ponzi scheme, bij beleggen is het belangrijk om altijd scherp te blijven.
Kenmerk 1: Belofte van hoog rendement, weinig risico
We kunnen wel zeggen dat beleggen een ware kunst is waar risico en rendement bij komt kijken. Als je een aanbod krijgt van een fonds waarin gezegd wordt ‘hoog rendement tegen weinig tot geen risico’ dan moeten meteen alle alarmbellen in je hoofd gaan rinkelen en elke rode vlag moet direct omhooggaan. Als je een belegger bent moet je risico’s nemen, hier word je voor betaalt. Hoe groter het risico hoe groter de potentiële vergoeding is.
Rode vlaggen zijn bijvoorbeeld:
- Rentes van 1% of hoger per dag.
- Hoge beloningen in een korte tijd zonder veel hoeven doen.
Let op, staking valt hier dus niet onder. Bij staking gaat het om rentepercentages per jaar.
Kenmerk 2: Geen sprake van toezicht
Ervaren beleggers weten dit naar alle waarschijnlijkheid al, maar als je een beginnende belegger bent is het erg belangrijk om dit te onthouden. Beleggingen die te vertrouwen zijn staan altijd, zonder ook maar één uitzondering, onder het toezicht van een gereguleerde partij. In Nederland heet deze partij de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Als je twijfels hebt of een belegging wel of niet legitiem is kun je contact met de toezichthouder in je land opnemen. Dit wordt dan ook vooral aangeraden om te doen!
Let op, de cryptomarkt is ook nog niet volledig onder toezicht.
Kenmerk 3: Winstuitkeringen die stabiel zijn: te mooi om waar te zijn
Winstuitkeringen die stabiel zijn: vaak is het te mooi om waar te zijn. Waarom? Omdat er nooit een stabiele winst wordt uitgekeerd door een belegging. Door de onvoorspelbaarheid van de beurzen en de hoge mate van volatiliteit kun je zelfs in de betere economische tijden geregeld je geld in rook zien opgaan. Als er dus een beleggingsproduct langs komt die je niet alleen een stabiel, maar ook een hoog rendement beloofd dan moeten direct alle waarschuwingssignalen afgaan en dit aanbod weigeren.
Kenmerk 4: De vraag ‘Wil je opnieuw investeren?’
Ponzi schema’s vragen eigenlijk altijd aan beleggers of ze het bedrag dat de beleggers verdiend hebben weer opnieuw terug te investeren. Deze vraag paart vaak samen met de belofte van een nog hoger rendement dan ze je in de eerste instantie al hebben ‘aangeboden’. De vraag aan beleggers of ze het geld opnieuw willen investeren is een tactiek van de partijen die achter de Ponzi schema’s zitten om een snelle ineenstorting van hun kwade praktijken te voorkomen.
Kenmerk 5: Moeilijke producten
De beleggingsproducten, die binnen een Ponzi scheme worden gebruikt, worden altijd erg moeilijk gepresenteerd zonder enig reden. Natuurlijk is het van belang dat je alleen in producten belegd die je geheel begrijpt. Zo voorkom je dat je grote sommen geld verliest door beleggingsfraude praktijken.
Ook is het soms niet helemaal duidelijk hoe er rendement wordt behaald.
Kenmerk 6: Oogt professioneel
Laat je niet misleiden door het uiterlijk van betrouwbare en professioneel ogende websites en foto’s. De oplichters van tegenwoordig weten exact hoe ze betrouwbaarheid moeten kweken bij potentiële slachtoffers. Als je zaken wilt gaan doen met een partij is onderzoek doen naar de partij altijd belangrijk. Het zou je zomaar eens geld kunnen besparen.
Kenmerk 7: Benadering op straat
Op het moment je gebeld wordt of op straat wordt aangesproken door iemand die jou een beleggingsproduct probeert aan te bieden die te mooi is om waar te zijn, dan is dit vaak ook zo. Behoed jezelf er dus voor om niet in de gladde verkooppraatjes te trappen. Professionele instanties verkopen nooit de beleggingsproducten in hun aanbod aan toevallige voorbijgangers, en ook niet ‘zomaar voor de lol’ via internet.
De Ponzi fraude en het piramidespel
Ponzifraudes zijn altijd van tevoren goed uitgedacht. Desondanks worden investeringsplannen met goede intenties nog wel eens omgezet naar Ponzifraudes.
Een tegenvallend rendement en investeerders die hun geld niet uitbetaald kunnen krijgen zijn hier meestal enkele redenen van. De organisator weet in paniek niets beters te verzinnen dan het aantrekken van nieuwe investeerders zodat hij de mogelijkheid heeft om de oude investeerders af te betalen met het nieuwe geïnvesteerde geld. Het investeringsplan dat eerst bol stond van de goede intenties wordt zo snel omgezet in Ponzifraude.
Is Ponzifraude hetzelfde als een piramidespel?
Op sommige aspecten heeft Ponzifraude wel wat weg van een piramidespel. Echter kan een ‘goede’ Ponzifraude erg lang blijven voortbestaan. De reden hiervoor is omdat er steeds minder nieuwe investeerders nodig zijn. Bernard Madoff kon zijn Ponzifraude 30 jaar lang stand laten houden, door middel van het aanbieden van een hoog rendement. Hij zorgde wel dat het rendement niet zo hoog was dat het rendement absurd hoog was. Ponzifraudes krijgen soms ten onrechte de benaming van piramidespelen.
Hoe werkt een piramidespel?
Bij piramidefraude moeten er telkens actieve, nieuwe deelnemers geworven worden door de nieuwe deelnemers. De nieuwe deelnemers delen hierop in de winsten van de nieuw geworven deelnemers. Er is hier alleen een klein probleempje, er kunnen nooit genoeg nieuwe deelnemers worden geworven om de inkomsten te verschaffen voor de hele piramide. Multi-level bedrijven (MLM) hebben een soortgelijke ondernemingsstructuur, maar zijn natuurlijk geen vorm van oplichting.
